«Ο πόλεμος είναι ο πατέρας των πάντων και ο βασιλιάς των πάντων
και μερικούς τους έκανε θεούς, άλλους ανθρώπους· μερικούς τους έκανε
δούλους, άλλους ελεύθερους».
- Ηράκλειτος
O πόλεμος (έρις, ανταγωνισμός) είναι προσφιλής
μεταφορά στον Hράκλειτο. Ως δράση και αντίδραση αντίθετων δυνάμεων,
εξασφαλίζει κατά τον Ηράκλειτο την αλλαγή, την τάξη και την αρμονία του
κόσμου. Είναι η σύγκρουση ανάμεσα σε ζεύγη αντιθέτων εννοιών και
καταστάσεων που φέρνει όμως την αρμονία (π.χ. βίος – θάνατος, αρχή –
πέρας, ειρήνη – πόλεμος, κλπ). Εκφράζει τη συνεχή αλλαγή όλων των
πραγμάτων και των καταστάσεων, τον μετρημένο ανταγωνισμό στον φυσικό και
στον κοινωνικό κόσμο. O πόλεμος, δηλαδή η σύγκρουση, που διέπει όλα τα
συμβάντα και ρυθμίζει τη λειτουργία της φύσης, είναι επίσης κοινός,
δηλαδή καθολικός παράγοντας, που ρυθμίζει τις διαφορές και τις
συγκρούσεις των ανθρώπων. Ενεργεί κατά ανάλογο τρόπο με τον λόγο («λόγον
ξυνόν»), που συνέχει τους ανθρώπους και τον κόσμο.
Συνεπώς, ο πόλεμος ανήκει στην φυσική ροή των πραγμάτων, και όπως όλα, είναι μέρος της Φύσης.
Ως εθνικιστές δεν θα μπορούσαμε να αρνηθούμε ή να αγνοούμε την ύπαρξή
του, καθώς έχουμε μάθει να τιμάμε την Φύση και τις δημιουργίες της. Η
φυσική υπόσταση του πολέμου είναι ένα γεγονός αναπόφεκτο που μόνο σε
ειρήνη μπορεί να καταλήξει, συνεπώς, δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς πόλεμο, με
την ίδια λογική που δεν μπορεί κάποιος να αποδείξει την έννοια του
φωτός χωρίς του σκότους. Η φιλοσοφία πίσω από τον πόλεμο, πέρα των
όποιων συμφερόντων, είναι αρκετά μεγάλη και δυσνόητη.
Για να μπορεί κανείς να συλλάβει τον συλλογισμό του Ηράκλειτου,
δηλαδή ότι ο πόλεμος επιφέρει και εξασφαλίζει αρμονία, θα πρέπει πρώτα
να οπλιστεί με ανδρεία και θάρρος, ώστε να μπορέσει να γίνει μέρος του.
Ας μην ξεχνάμε, λοιπόν, τα λόγια των προγόνων μας:
«Η γλυκειά θεά της Ειρήνης ζεί προστατευμένη κάτω από δυνατό χέρι του θεού του Πολέμου».