Στις 31 Ιουλίου του 1920 δολοφονήθηκε στο κέντρο των Αθηνών ένας ξεχωριστός Έλληνας, ίσως ο πιο σημαντικός οραματιστής και μαχητής της Ελληνικής Ιδέας στον αιώνα μας. Στις 31 Ιουλίου του 1920 δολοφονήθηκε ο θρυλικός Ίδας του Μακεδονικού Αγώνος, ο Ίων Δραγούμης.
Βαθύτατα επηρεασμένος από τον Νίτσε και τον Auguste-Maurice Barrès, ο Ίων Δραγούμης, υπήρξε ο πραγματικός πατέρας του Ελληνικού Εθνικισμού, όντας βασικός καταλύτης στην διαμόρφωση της Ελληνικής Ιδεολογίας, κορυφογραμμές της οποίας υπήρξαν ο Περικλής Γιαννόπουλος, ο Παλαμάς, ο Σικελιανός και πολλοί άλλοι.
«Αξιότιμε Φίλε,
Αν άργησα υπερβολικά κι ελπίζω όχι ασυγχώρητα να σας πω τη βαθιά μου τιμή για το βιβλίο σας «Όσοι Ζωντανοί» και να σας σφίξω εγκάρδια το χέρι, σας παρακαλώ να το αποδώσετε στην καθόλου βιαστικήν υπόληψη που του ώφειλα.
Καθώς ίσως θα ώφειλα ν’ απαντήσω με μια λέξη στο λοξό ερώτημα σας για την ανθρώπινη μου πίστη: «Είμαι τετρακάθαρα Εθνικιστής». Μόνο που και πάλι βιαστικός ο λόγος μου, όσο δεν τον φανερώνει το έργο που αφιέρωσα τη ζωή μου. Και το λέγω μόνο με την απλή ιδέα πως αν συναντιέται με την σκέψη σας, δε δείχνει παρά μία απ’ τις εσώτερες αφορμές της εκτίμησης μου. Θα ήθελα και ό,τι άλλο ετυπώσατε· αλλά καθώς σε λίγο και πολύ πιθανό να περάσω στην Ελλάδα για κάμποσο, θα σας δώσω διεύθυνση απ’ αλλού, αν δεν τύχει να σας ιδώ. Μένω ωστόσο με τιμή.
Άγγελος Σικελιανός»
Ποιος ήταν όμως ο Ίων Δραγούμης, που έπεσε δολοφονημένος από σφαίρες Ελλήνων; Σε απάντηση όλων αυτών που προσπαθούν να διαστρεβλώσουν το ιδεολογικό και πολιτικό πιστεύω του μεγάλου αυτού Έλληνα, μας μιλάει ο ίδιος μέσα από τα κείμενά του. Όπως:
«…Όσο τα έθνη μεταμορφώνονται σ' απλές κοινωνίες ανθρώπων, τόσο φτωχότερα καταντούν, τόσο δηλαδή λιγώτερες απαίτησες ανθρώπων και ορμών μπορούν να ευχαριστήσουν. Και κείνα τα έθνη φτωχαίνουν και καταντούν κοινωνίες όπου οι άνθρωποι όλα ισοπεδώνονται μικραίνοντας και γενάμενοι φιλήσυχοι, χωρίς ορμές πολλές και έντονες, χωρίς πλούτη από νιάτα, δίχως τρέλα και λαχτάρες και καρδιοχτύπια, δίχως τυχοδιωκτική όρεξη, χωρίς λάμψη, χωρίς πολεμική μανία.»
"Οι δημοκρατίες είναι ελληνικό πολίτευμα, ολιγαρχικές όμως δημοκρατίες". "Οι Έλληνες είμεθα ολιγαρχικοί και όχι δημοκρατικοί και όχι συχνά χανόμαστε από τα λόγια και δεν το καταλαβαίνομε πως δεν είμαστε δημοκρατικοί".
Αντιμάχεται το Σύνταγμα - που το θεωρεί αρρώστια - και δεν "συγχωρεί στον πατέρα του, που έχει ζωή μέσα του το ότι προσκολλήθηκε στους συνταγματικούς τύπους". Τον κουράζει "η εκλογική, επαρχιακή και κοινοβουλευτική ζωή".
"…Ο ελιτισμός του Δραγούμη με νιτσεϊκή προέλευση περισσότερο, παρά με γνώση, αν μπορώ να κρίνω, της έρευνας και των εργασιών των Vilfredo Pareto, Gaetano Mosca και Robert Michels, περιορίζεται στο αίτημα της δημιουργίας μιας ηγετικής αριστοκρατίας εξαιρετικών ανθρώπων. Η εκπαίδευσή τους θα ήτανε στα πλαίσια της εθνοκεντρικής ιδεολογίας και η πειθαρχία τους στρατιωτική. Στην ίδια γραμμή βρίσκεται κι' η σκέψη: "να διοικηθή στρατιωτικά η Ελλάδα. Κάθε νομός να έχει Ταγματάρχη για Νομάρχη. Κι' έτσι όλα θα μπουν σε τάξη…"
«Τι εμποδίζει τους Έλληνες τους τωρινούς να κουνηθούν σαν έθνος και να δημιουργήσουν; Αυτό, ό,τι και να είναι, πρέπει να λείψη από τη μέση»
ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ – ΟΣΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ
«Αν είμαστε ζωντανό γένος, δε θα κολλήσωμε στο πολιτικό σύστημα που μας κάθισαν. Το σύνταγμα και οι βουλευτές είναι μια αρρώστεια. Δεν είναι η ζωή μας. Ή θα μας πεθάνη ή θα ψοφήση τέλος πάντων αυτή. Και θα ζήσωμε τότε με άλλο σύστημα πολιτικό, που μας έρχεται καλλίτερα. Πως, χωρίς να μας μελετήσουν, χωρίς να μάθουν καλά το φυσικό μας, μας κόλλησαν βουλευτές και συντάγματα;»
ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 1903
«Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός σοσιαλιστής. Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να γίνω στενός πατριώτης. Αγαπώ πάρα πολύ τον άνθρωπο για να νοιώσω τον εαυτό μου άτομο. Από άνθρωπος μιας τάξης με ορισμένα συμφέροντα τάξης, γίνομαι σοσιαλιστής με την πλατιά έννοια, και θέλω μια καινούρια οικονομία της κοινωνίας μου και των άλλων κοινωνιών. Από στενός πατριώτης, γίνομαι εθνικιστής, με τη συνείδηση του έθνους μου και όλων των άλλων εθνών, γιατί οι διαφορές των εθνών πάντα θα υπάρχουν, και έχω τη συνείδησή τους και χαίρομαι που υπάρχουν αυτές οι διαφορές, που με τις αντιθέσεις τους, με τις αντιλήψεις τους, υψώνουν την ανθρώπινη συνείδηση και ενέργεια. Από άτομο γίνομαι άνθρωπος.»
Ίων Δραγούμης
Η «Νεκρική Ωδή» που συνέθεσε προς τιμήν του Ίωνος Δραγούμη, ο Κωστής Παλαμάς:
«Λευκή, ας βαλθή όπου έπεσες, κολώνα, / (Πώς έπεσες, γραφή να μην το λέει) / λευκή, με της Πατρίδας την εικόνα. / Μόνο εκείνη ταιριάζει να σε κλαίει, / βουβή, μαρμαρωμένη να σε κλαίει.»